Spis treści
Idealna architektura informacji UX to taka, której nie widać. Jak coś działa prawidłowo i intuicyjne, wtedy zwyczajnie tego nie zauważamy. O to właśnie chodzi w tworzeniu architektury informacji - ma być na tyle dopracowana, żeby użytkownik bez trudu osiągną cel, po który przyszedł na Twoją stronę lub uruchomił aplikację. Niestety muszę Cię zmartwić, ponieważ nie istnieje uniwersalny szablon architektury, sprawdzający się w każdym produkcie cyfrowym. Jest za to checklista, która umożliwi Ci stworzenie swojej własnej architektury informacji, idealnej konktretnie dla Twojej strony, serwisu, e-sklepu czy aplikacji.
Architektura informacji UX - co to?
Architektura informacji (IA ang. Information Architecture) jest dla strony tym, czym zbrojenie dla mostu. Twórca wie dokładnie, że ją zastosował i w ten sposób potężnie umocnił swoje dzieło, natomiast osoby korzystające z mostu zobaczą zbrojenie dopiero wtedy, kiedy zacznie się on kruszyć.
Architektura to organizacja, nadawanie struktury treściom - nie tylko tekstom, ale też materiałom wideo, obrazom, plikom do pobrania etc. Tworząc IA tak naprawdę planujemy, jak ułożymy poszczególne części naszego produktu cyfrego tak, by był on maksymalnie zrozumiały dla użytkownika. To szkielet całego projektu, mapa połączeń między poszczególnymi treściami. Dzięki niej możemy solidnie zaplanować przepływy, czyli sprawić, że odbiorcy, bez problemów i większego wysiłku, będą poruszać się między ekranami.
Korzyści z posiadania przemyślanej architektury informacji
Przejdźmy do tego, co dokładnie ma Ci do zaoferowania dopracowana architektura informacji UX i czy faktycznie warto poświęcać na nią czas, a nawet inwestować w badania. Otóż zdecydowanie tak. A to dlatego, że IA pozwala na:
- zapewnienie użytkownikom lepszych doświadczeń w kontacie z produktem cyfrowym;
- większy ruch na stronie - więcej odbiorców dociera do informacji, których szuka;
- zmniejszenie współczynnika odrzuceń - użytkownicy mogą łatwo zrealizować swoje cele, więc dłużej zostają na stronie;
- poprawa konwersji - ułatwienie dostępu do kluczowych informacji przekłada się na większą sprzedaż, zapisy na kursy, ilość wypełnionych formularzy kontaktowych i każde inne ważne dla firmy działanie;
- sprawny copywriting ux - dopracowana architektura ułatwia tworzenie konkretnych tekstów;
- solidne podstawy projektowania z myślą o użytkownikach (User Experience);
- wsparcie pozycjonowania - uporządkowane dane i treści, połączone ze sobą siecią linkowania wewnętrznego mają wpływ na ranking witryny w Google.
Idealna architektura informacji UX
Jak już wiesz, architektura informacji UX idealna dla każdego nie istnieje, ale ta perfekcyjna konkretnie dla Ciebie - jak najbardziej. Przyjrzyjmuy się, w jaki sposób możesz ją osiągnąć. Na początek pobierz darmową checklistę, którą za chwilę dokładnie omówię.
Pobierz bezpłatnie checklistę: Architektura informacji
Dobrze, skoro masz już przed sobą checklistę, zaczynamy razem planować IA.
Będą interesowały nas 3 główne kwestie: Twoje cele biznesowe, potrzeby użytkowników, do których kierujesz swój produkt i informacje, które chcesz w nim umieścić.
Etap 1. Analiza grupy docelowej, głównych funkcji produktu i kontekstu, jaki dla niego tworzy Twoja konkurencja
Zacznij od odpowiedzenia sobie na zasadnicze pytanie: Co użytkownik ma zrobić, kiedy uruchomi Twój produkt? Chcesz, żeby złożył zamówienie, wypełnił formularz kontaktowy, pobrał materiały, które mu udostępniasz, podzielił się opinią, wypełnił test? Układ treści ma go poprowadzić szybko, łatwo i przyjemnie do realizacji Twojego celu biznesowego.
Ale zaraz zaraz, aż tak łatwo nie ma. Musisz brać pod uwagę też jego cele. Jakie problemy, potrzeby Twój produkt pomaga mu zaspokajać?
Jeżeli jeszcze nie masz zidentyfikowanych UX person, to czas najwyższy je opisać. Jak dokładnie to zrobić, piszę w artykule: Czym jest UX persona? Szablon do pobrania. Najprościej mówiąc persony opisują Twoich potencjalnych Klientów, ich potrzeby, motywacje, sposób korzystania z produktu.
Weź pod uwagę również przyzwyczajenia użytkowe, które już zdążyli wyrobić w sobie Twoi docelowi użytkownicy. Dzięki modelom mentalnym dowiesz się, jakie założenia mają odbiorcy jeszcze przed uruchomieniem Twojego produktu i gdzie spodziewają się znaleźć konkretne informacje. Przykładowo, koszyk w sklepie internetowym już dostał swoje miejsce w umyśle internautów - odruchowo szukają go w prawnym górnym rogu ekranu.
Więcej na temat zachowania i oczekiwań swojej grupy docelowej dowiesz się z badań UX, ankiet, naukowych doniesień, a jeśli Twój produkt jest już uruchomiony - również z analityki internetowej (np. z narzędzia Google Analytics czy Google Search Console).
Na tym etapie pozostaje jeszcze analiza konkurencji. Przyjrzyj się rozwiązaniom proponowanym przez inne firmy z Twojej branży i ucz się na ich błędach.
Etap 2. Określenie głównych obszarów treści, jakie mają znaleźć się w produkcie
Na podstawie analiz z etapu pierwszego, możesz określić, jakie dokładnie treści powinny znaleźć się w Twoim produkcie. Wypisz wszystkie obszary treści, których użytkownicy będą szukać i których potrzebują, żeby wykonać konkretne działania, np. złożyć zamówienie.
Jeżeli Twoja strona lub aplikacja już działa, a Tobie zależy na udoskonaleniu architektury informacji, przeanalizuj zawartość, którą już masz. Zdecyduj co dodać, zaktualizować, a z czego zupełnie zrezygnować.
Już teraz przemyśl, jak chciałbyś w przyszłości rozwijać produkt i jakie informacje prawdopodobnie będzie trzeba dodać do istniejącej struktury w przyszłości.
Etap 3. Opracowanie głównego menu
Wiedząc już, jakie informacje musi objąć Twoja architektura informacji UX, trzeba je teraz odpowiednio pogrupować i nazwać (etykietyzować). Tu znowu z pomocą przychodzą testy UX (sortowanie kart, test drzewa, testy użyteczności - więcej o nich przeczytasz w artykule: Skuteczne metody badania użyteczności. W co warto inwestować?).
Obszary treści podziel na grupy podobnych tematów, które po nadaniu nazw staną się elementami głównego menu nawigacyjnego. Jeżeli masz rozbudowaną witrynę, poważnie przemyśl też zastosowanie okruszkowej nawigacji, która precyzyjnie informuje użytkownika, w jakim miejscu obecnie się znajduje.
Zasada jest jedna - projektuj nawigację tak, żeby prowadzić użytkownika "za rękę" po produkcie.
Etap 4. Stworzenie mapy witryny
Mapa produktu pokazuje położenie wszystkich podstron i hierarchię informacji.
Mając opracowaną główną nawigację, możesz teraz wejść głębiej w temat. Podziel obszary treści na poszczególne podstrony. Stwórz prosty i intuicyjny system etykiet (nazewnictwa), żeby odbiorca wiedział dokładnie, gdzie znajdzie informacje, których potrzebuje. Dane firmy i formularz kontaktowy spodziewa się znaleźć w zakładce "Kontakt", więc niech tam będą. Inaczej odbiorca zacznie się gubić.
Dobierz też funkcjonalności, które ułatwią użytkownikom interakcję z Twoim produktem, np. wyszukiwarkę, filtrowanie etc. Pozwól odbiorcom na maksymalne skrócenie i ułatwienie sobie czasu, potrzebnego na znalezienie konkretnej informacji.
Etap 5. Prototypowanie
Przed ostatecznym uruchomieniem, architektura informacji UX wymaga jeszcze sprawdzenia. Makiety i prototypy sprawdzają się tu jak znalazł. Wyślij je do przetestowania swoim potencjalnym Klientom. Daj im do wykonania jakieś zadanie, np. odszukanie konkretnych danych lub złożenie zamówienia. Poznając ich wrażenia, przekonasz się, czy faktycznie IA działa jak trzeba.
Najczęstsze błędy w architekturze informacji
Na koniec opowiem Ci jeszcze o kilku najczęstszych błędach, przez które IA traci swoją moc. Bywają sytuacje, gdzie zespół napracował się przy tworzeniu architektury, poświęcił na to sporo czasu, wysiłku i zaangażowania. Jest pewien, że stworzył idealną strukturę i ... Nic. Wyniki pokazują, że coś nie gra. Tylko co dokładnie?
Możemy mieć do czynienia z kilkoma przyczynami. Oto te najpowszechniejsze:
- Architektura informacji UX została pomylona z nawigacją - IA to zdecydowanie więcej, a menu jest tylko jednym z jej elementów. Dbając tylko o nawigację, architektura jest niekompletna.
- Informacje zostały zaprojektowane głównie z myślą o twórcy, a nie docelowych użytkownikach - jako eksperci możemy poddać się złudzeniu, że wszyscy myślą tak jak my, korzystają ze strony w sposób wygodny dla nas. Zdecydowanie tak nie jest. Dlatego badaj potrzeby użytkowników i wdrażane przez siebie rozwiązania za pomocą testów UX (np. metodą sortowania kart, testem drzewa, testami użyteczności, pogłębionymi wywiadami, prototypuj).
- Totalnie pominięto kwestie związane z pozycjonowaniem w Google - strona, serwis, sklep lub aplikacja jest tak daleko w wynikach wyszukiwania, że mało kto na nią trafia. Ruch jest marny. Twórz podstrony bogate w treść, nie powielaj tych samych tekstów i tematów, dbaj o unikalne słowa kluczowe.
- Ważne dla użytkowników treści są ukryte na stronie - żeby się do nich dostać, trzeba się natrudzić i wykonać sporo kliknięć. Twórz intuicyjną nawigację i zadbaj o linkowanie wewnętrzne.
- Struktura informacji nie jest dostosowana do dalszego rozwoju - rozbudowa produktu wymaga wtedy projektowania IA niemalże od podstaw. Lepiej od razu założyć, w jakim kierunku może pójść produkt i zadbać o możliwie szybką i łatwą rozbudowę informacji w przyszłości.
Podsumowanie
Te wszystkie wysiłki, o których Ci opowiedziałam, zwracają się z nawiązką. Porządna architektura informacji UX oszczędza sporo firmowego budżetu, który zostałby pochłonięty bezpowrotnie przez nietrafione rozwiązania projektowe. Wykorzystaj tę wiedzę do tworzenia świetnych produktów cyfrowych.
