Spis treści
Solidnie zbudowana UX persona to przepis na świetną stronę, serwis, sklep internetowy i aplikację. Jest drogowskazem dla osób zaangażowanych w tworzenie produktu cyfrowego. Dzięki niej nie zboczą z dobrego kursu, a Ty zyskasz czas i niewykluczone, że również zaoszczędzisz budżet. Pobierz szablon i stwórz własne persony. Opowiem Ci jak to zrobić krok po kroku.
Czym jest UX persona?
UX persona to opis postaci, która reprezentuje konkretną grupę docelowych odbiorców Twojej aplikacji, strony, sklepu online, czy serwisu. Można ją określić jako archetyp (wzorzec) podobnych do siebie pod jakimś względem użytkowników. Jej cechy, cele i potrzeby wyrażają wymagania większej grupy rzeczywistych osób - Twoich potencjalnych Klientów.
Łatwiej to zrozumieć na konkretnym przykładzie. Powiedzmy, że pracujesz nad serwisem informacyjnym o tematyce IT, marketingu i biznesu. Twoimi personami mogą być np.:
- niecierpliwy, żywiołowy i ciekawski tester UX, żądny nowinek ze swojej branży;
- opanowany, rozsądny przedsiębiorca, który szuka możliwych ulepszeń i oszczędności, które mógłby wdrożyć w swojej firmie;
- ambitny specjalista ds. marketingu, który chce być na bieżąco, ceni sobie efektywność i zależy mu na jak najlepszych wynikach oraz awansie.
Żeby te 3 opisy nazwać personami UX, trzeba je dokładniej przeanalizować, scharakteryzować i oprzeć na konkretnych danych - o tym szerzej opowiem za chwilę. Jak widzisz, UX persona to filtr, przez który możesz spojrzeć na swój produkt cyfrowy z perspektywy użytkownika.
Jakie korzyści biznesowe zapewnia UX persona?
Wróćmy do przykładu z serwisem. Wyobraź sobie, że stoisz przed wyborem wielkości przycisku (CTA). Masz opracowane persony i wiesz, że Twoi użytkownicy najczęściej korzystają z serwisu w drodze do pracy i wyświetlają go na swoich smartfonach. W związku z tym zdecydujesz się na większe przyciski, żeby ułatwić im poruszanie się po witrynie i realizowanie ich celów.
Im lepiej poznasz grupę docelową, tym szybciej sprostasz jej wymaganiom i unikniesz rozwiązań, które nijak się mają do jej potrzeb. W ten sposób:
- zespół produktowy dowie się dokładnie dla kogo tworzy;
- pozna perspektywę użytkownika i łatwiej mu będzie pomijać własne, osobiste preferencje podczas projektowania;
- lepiej zrozumie, czego rzeczywiście może potrzebować prawdziwy odbiorca;
- łatwiej będzie Wam podejmować decyzje projektowe i ustalać priorytety;
- będziecie w stanie stworzyć mocny UX copywriting;
- oszczędzicie czas i budżet, które byłyby potrzebne na projektowanie i wdrażanie kompletnie nietrafionych rozwiązań.
Elementy UX persony
Czas na rozłożenie persony na czynniki pierwsze. Pobierz darmowy szablon, który dla Ciebie przygotowałam. To na nim będziemy teraz pracować.
Pobierz bezpłatnie checklistę: UX Persona
UX persona składa się z kilku uniwersalnych elementów oraz ze szczegółów, odwołujących się konkretnie do Twojego produktu cyfrowego. Prowadząc sklep internetowy będzie Cię interesowała bardziej wysokość dochodów Twoich 0dbiorców, a tworząc wspomniany serwis informacyjny, skupisz się raczej na źródłach ich zarobków.
UX persona - elementy uniwersalne
- Kilka fikcyjnych danych osobowych, które urealnią personę - zdjęcie, nazwa, wiek, płeć, stan cywilny, zawód, wykształcenie.
- Bio/historia - środowisko, w którym działa persona, wydarzenia wywierające wpływ na to, że teraz wybiera takie produkty, jak Twój.
- Umiejętności - biegłość w posługiwaniu się produktem, przyzwyczajenia użytkowe.
- Motywacja - cele, potrzeby, pragnienia, problemy, które produkt pomaga jej zaspokajać/rozwiązywać.
- Obawy i frustracje - czego nie lubi, co ją frustruje i czego obawia się w kontekście korzystania z Twojego produktu?
- Cechy osobowościowe - główne cechy charakteru persony.
- Scenariusz korzystania z produktu - w jakich sytuacjach, miejscach, porach, na jakich urządzeniach i w jaki sposób persona korzysta z Twojego produktu?
UX persona - elementy kontekstowe
To miejsce na dodatkowe informacje o personie, które są ważne w kontekście produktu, który tworzysz, np.:
- preferencje zakupowe;
- wysokość zarobków;
- zainteresowania/hobby;
- sposób spędzania wolnego czasu;
- wyznawane wartości;
- ulubione marki;
- cenione autorytety;
- obserwowani influencerzy.
Jak powstaje UX persona?
Persona pomoże Ci stworzyć dobry UX tylko wtedy, kiedy oprzesz ją na konkretnych danych, a nie wyłącznie na przypuszczeniach. Musisz się też liczyć z tym, że persona będzie się rozwijała w miarę uzyskiwania nowych informacji. Będziesz ją weryfikował i udoskonalał. W końcu oczekiwania Twoich potencjalnych Klientów i technologia wciąż idą do przodu.
No dobrze, ale jak zabrać się za tworzenie pierwszej, bazowej wersji UX persony? Uzupełnienie szablonu, który pobrałeś wyżej, będzie wymagało od Ciebie przejścia przez 4 kroki.
Etap 1. Zbieranie informacji
Informacje o swoich docelowych użytkownikach możesz czerpać z różnych źródeł. Pomogą Ci badania UX (w szczególności pogłębione wywiady i testy użyteczności), ankiety, własne obserwacje, statystyki dostępne w Internecie i informacje od działu obsługi klienta.
Jeśli produkt jest już uruchomiany w sieci, wykorzystaj analitykę internetową (np. Google Analytics) i nagrania sesji. Podobnie, jeżeli masz już jakieś informacje o swoich Klientach, np. wzorce zakupowe czy dane demograficzne - je również weź pod uwagę.
Etap 2. Interpretacja danych
Na tym etapie analizujesz zebrane wyniki i identyfikujesz wzorce zachowań. Dostrzegasz, w czym użytkownicy są do siebie podobni i tworzysz grupy. Pomyśl o tym jak o folderach, do których wrzucasz podobne do siebie pod określonymi względami osoby.
Etap 3. Opis person
Z każdego folderu wyłoni się UX persona, reprezentująca wspólne cechy osób, z których dana grupa się składa. To, ilu person potrzebujesz, zależy od zróżnicowania Twoich potencjalnych Klientów. Niektóre produkty są na tyle niszowe, że wystarcza im jedna UX persona. Z drugiej strony są też takie, które nadają się niemal dla każdego i tam person będzie więcej (średnia to 3-4).
Jeśli chcesz stworzyć więcej person pamiętaj, że ta decyzja musi mieć solidne uzasadnienie. Przy tak dużej liczbie zmiennych, łatwo się pogubić i zatracić główne potrzeby użytkowników.
Kiedy już wytypujesz swoje persony, wybierz jedną z nich na głównodowodzącą i projektuj szczególnie z myślą o niej. Drugorzędne persony też uwzględniaj, ale w mniejszym stopniu - zgodnie z zasadą: "Każdemu nie dogodzisz".
Etap 4. Tworzenie dokumentacji
Teraz już jesteś gotowy, żeby uzupełnić cały szablon. Znajdziesz w nim sekcję ze scenariuszem korzystania produktu. To miejsce na krótkie opisanie tego, w jaki sposób persona dotarłaby do Twojego produktu cyfrowego i korzystała z niego, żeby osiągnąć swoje cele. Zrozumiesz dzięki temu główne przepływy użytkowników (ścieżki, którymi poruszają się po produkcie).
Tworząc dokumentację zadbaj, żeby była zrozumiała i czytelna dla każdej osoby zaangażowanej w tworzenie Twojego cyfrowego produktu. Unikaj specjalistycznych pojęć lub wyjaśniaj je, jeśli nie wszyscy są tak biegli w temacie jak Ty.
Najczęstrze błędy popełniane w procesie tworzenia person UX
- Opieranie person wyłącznie na własnych domysłach. To strata czasu.
- Tworzenie zbyt wielu person. Zazwyczaj 3-4 persony UX wystarczają. Mając ich zbyt dużo, tracą swoją moc, bo ciężko się na nich wszystkich skupić.
- Dodawanie do person wielu osobistych szczegółów, np. licznych elementów osobowościowych. Persona ma być realistyczna, ale nie prawdziwa. To pewien konstrukt, który opisuje całą grupę podobnych do siebie Klientów.
- Tworzenie opisów w oparciu o ogólne streotypy, które z sytuacją rzeczywistych użytkowników mają niewiele wspólnego.
- Używanie person jako jedynego narzędzia do oceny UX. Niestety aż tak dobrze nie ma. Oprócz person, testuj swoje produkty, analizuj je ze specjalistą w zakresie User Experience, śledź statystyki w Google Analytics po wdrożeniu. Rozwój i optymalizacja tego wymagają.
Podsumowanie
Przeszliśmy przez wszystkie etapy, z których wyłania się UX persona. Czas wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Powodzenia podczas tworzenia Twoich person!
Jeśli potrzebujesz wsparcia w zakresie User Experience, zajrzyj do naszej Agencji UX.
